Trong những năm gần đây, tâm lý học trong môi trường làm việc ngày càng chú trọng đến sự gắn kết của nhân viên và các chiến lược thúc đẩy động lực. Khi được gắn kết, nhân viên làm việc với nhiệt huyết, năng lượng và sự tập trung, từ đó trở nên kiên trì, sáng tạo và hiệu quả hơn. Doanh nghiệp đề cao sự gắn kết thường tập trung vào việc phát huy các thế mạnh cá nhân của nhân viên. Nghiên cứu cho thấy, khi nhân viên được sử dụng tối đa năng lực của mình, họ làm việc hiệu quả hơn, hài lòng hơn và gắn bó lâu dài hơn với tổ chức.
Làn sóng “Đại Từ Chức” (Great Resignation) chiếm sóng tin tức năm 2022, và dù năm 2023 có phần dễ thở hơn với các doanh nghiệp, bài toán giữ chân nhân viên vẫn là một thách thức lớn. Chỉ trong năm qua, gần 45 triệu lao động Mỹ—tương đương 27% lực lượng lao động—đã tự nguyện nghỉ việc, tăng 37% so với năm 2014 (theo Work Institute). Những lý do chính khiến nhân viên rời đi bao gồm cơ hội phát triển nghề nghiệp, sức khỏe & gia đình, và cân bằng công việc – cuộc sống, trong đó phát triển sự nghiệp luôn đứng đầu danh sách. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi và phát triển liên tục, khiến đầu tư vào đào tạo và xây dựng môi trường làm việc tích cực và linh hoạt trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp giữ chân nhân tài và nâng cao sự gắn kết.
Sự gắn kết của nhân viên thể hiện qua mức độ nhiệt huyết và cam kết của họ đối với công việc cũng như công ty. Theo Gallup, những đội nhóm có sự gắn kết cao mang lại kết quả kinh doanh tích cực, giúp tăng năng suất và thành công của tổ chức. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nhân viên có sự gắn kết cao làm việc hiệu quả hơn, phối hợp tốt hơn và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của doanh nghiệp (Macey & Schneider, 2008). Những nhân viên này thường có tinh thần trách nhiệm cao, chủ động trong công việc và tạo ra giá trị lớn hơn cho tổ chức (Baumruk, 2004).
Ngược lại, sự thiếu gắn kết gây ra tổn thất kinh tế đáng kể, với chi phí ước tính lên đến 8,9 nghìn tỷ USD, tương đương 9% GDP toàn cầu. Hiện tại, chỉ 23% nhân viên thực sự gắn kết với công việc, trong khi 62% không có sự kết nối rõ ràng và 15% hoàn toàn thờ ơ, cho thấy doanh nghiệp cần ưu tiên các chiến lược thúc đẩy sự gắn kết một cách cấp thiết.
Bằng cách xây dựng một môi trường làm việc khuyến khích sự gắn kết, doanh nghiệp có thể giảm tỷ lệ nghỉ việc và phát triển một đội ngũ nhân sự tận tâm hơn.
Dù lương thưởng và phúc lợi đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy động lực, chúng không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự gắn kết của nhân viên. Những yếu tố như hợp tác trong đội nhóm, điều kiện làm việc lành mạnh, cơ hội phát triển nghề nghiệp, và sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống đều góp phần tạo ra một môi trường làm việc lý tưởng và thúc đẩy sự gắn kết.
Để hỗ trợ tạo ra những điều kiện này, một cách tiếp cận dựa trên tâm lý học tích cực đã được chứng minh là thực sự hữu ích – khai thác và phát huy thế mạnh cá nhân trong công việc.
Theo tâm lý học tích cực, việc sử dụng các sức mạnh nhân cách như hiếu kỳ, hy vọng, nhiệt huyết, lòng biết ơn và tình thương kích hoạt các cảm xúc tích cực, từ đó gia tăng năng lượng, sáng tạo và khả năng hợp tác. Những cảm xúc tích cực này cũng làm giảm căng thẳng, nâng cao tinh thần làm việc nhóm, và giúp xây dựng mối quan hệ bền vững giữa các thành viên trong tổ chức.
Hơn nữa, Littman-Ovadia et al. (2016) chỉ ra rằng khi nhân viên được làm việc dựa trên những phẩm chất nổi trội của bản thân, họ có xu hướng làm việc hiệu quả hơn, hành động có mục tiêu rõ ràng, và cảm thấy hài lòng hơn với công việc. Tương tự, nghiên cứu của Van Woerkom et al. (2016) cũng cho thấy việc thường xuyên sử dụng và phát huy các thế mạnh cá nhân giúp thúc đẩy sự sáng tạo, tinh thần chủ động và tinh thần trách nhiệm – những yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu suất và sự gắn bó lâu dài với tổ chức
Tuy nhiên, không phải ai cũng dễ dàng nhận biết và phát huy các thế mạnh của mình nếu thiếu sự hỗ trợ phù hợp. Đây chính là lúc vai trò của lãnh đạo và các chương trình đào tạo tích cực trở nên thiết yếu. Những chương trình như Mindfulness-Based Strengths Practice (MBSP) có thể giúp nhân viên hiểu rõ hơn về sức mạnh cá nhân và sử dụng chúng một cách hiệu quả trong công việc hàng ngày, từ đó góp phần nuôi dưỡng một văn hóa doanh nghiệp tích cực, thúc đẩy hiệu suất và gia tăng sự gắn kết bền vững.
Được phát triển bởi VIA Institute on Character, MBSP là một trong những phương pháp hiệu quả nhất giúp nâng cao sự gắn kết, tinh thần làm việc, mức độ hài lòng trong công việc và hiệu suất công việc. Nghiên cứu cho thấy MBSP có thể cải thiện sức khỏe tinh thần, tăng mức độ hài lòng với công việc trong vòng sáu tháng và nâng cao hiệu suất ngay sau khi triển khai chương trình (Pang & Ruch, 2019).
Không giống các chương trình mindfulness truyền thống, MBSP kết hợp việc phát triển sức mạnh nhân cách vào đào tạo mindfulness, giúp duy trì động lực và nâng cao hiệu suất. Nghiên cứu của Pang & Ruch (2019) cho thấy rằng khi nhân viên áp dụng các sức mạnh nhân cách như sự hiếu kỳ, nhiệt huyết, hy vọng, lòng biết ơn và tâm linh vào công việc, họ sẽ cảm thấy hài lòng hơn với công việc. Đồng thời, việc phát huy những sức mạnh nhân cách đặc trưng cũng giúp cải thiện hiệu suất làm việc. Dù sự cải thiện về mức độ hài lòng có thể kéo dài đến sáu tháng, hiệu suất công việc lại cần được củng cố thường xuyên. Do đó, doanh nghiệp có thể duy trì những lợi ích này thông qua các tài nguyên hỗ trợ như tài liệu đào tạo, các file ghi âm hướng dẫn thực tập và bản tin chuyên môn.
Từ kết quả nghiên cứu, các tác giả nhận định, MBSP:
Là một nhà lãnh đạo, một trong những cách hiệu quả nhất để gắn kết và thúc đẩy nhân viên là nhận diện và phát huy điểm mạnh của họ. Nghiên cứu cho thấy 95% mọi người dễ dàng nhận ra điểm mạnh của người khác hơn là của chính mình—đây chính là cơ hội để lãnh đạo tạo ảnh hưởng. Nhận diện điểm mạnh không chỉ đơn thuần là khen ngợi, mà còn là cách để củng cố giá trị của mỗi nhân viên và giúp họ phát triển. Đây là bài tập đầu tiên và căn bản nhất khi thực hành sức mạnh nhân cách.
Mô hình SEA gồm ba bước:
Ví dụ, nếu một nhân viên luôn kiên trì giải quyết các dự án khó, nhà lãnh đạo có thể nói:
“Tôi thấy chị đã luôn kiên trì dù gặp không ít khó khăn. Nhờ sự bền bỉ của chị, dự án vẫn đi đúng hướng, và đó chính là yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của cả team.”
Vì Sao Nhận Diện Sức Mạnh lại Quan Trọng?
Việc ghi nhận điểm mạnh/sức mạnh không chỉ đơn thuần là tạo cảm giác tích cực—nó còn mang lại tác động thực tế đến hiệu suất làm việc. Các nghiên cứu cho thấy nhân viên cảm thấy được trân trọng sẽ có khả năng phát triển cao gấp 29 lần so với những người không được ghi nhận (theo Viện VIA). Trong khi đó, 87% nhân viên trên toàn cầu cảm thấy không gắn kết với công việc, và việc thiếu sự công nhận điểm mạnh có thể là một trong những nguyên nhân chính.
Nhà lãnh đạo có khả năng thay đổi điều đó, bằng cách liên tục nhận diện và củng cố điểm mạnh. Việc này sẽ tạo ra một văn hóa làm việc trân trọng, gắn kết và hiệu quả cao.
Một công cụ cốt lõi khác được thực hành xuyên suốt trong chương trình MBSP là mô hình Nhận Biết – Khám Phá – Ứng Dụng Sức Mạnh, giúp nhân viên hiểu rõ và phát huy tối đa sức mạnh của mình.
Nhận thức là bước đầu tiên để tạo ra sự thay đổi. Sau khi hoàn thành bài đánh giá VIA Survey, nhân viên sẽ có một ngôn ngữ chung về sức mạnh. Ví dụ: “Sự kiên trì là thế mạnh nổi bật của bạn, có nghĩa là bạn luôn nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ.”
Họ cũng học cách nhận diện những khoảnh khắc mà mình đã sử dụng sức mạnh đó trong công việc và cuộc sống.
Giai đoạn này giúp nhân viên hiểu sâu hơn về mối liên hệ giữa sức mạnh và trải nghiệm thực tế. Họ có thể suy ngẫm thông qua việc viết nhật ký hoặc thảo luận:
Nhân viên chủ động áp dụng sức mạnh vào công việc và cuộc sống hàng ngày bằng cách lựa chọn một sức mạnh để sử dụng thường xuyên hơn.
Họ xây dựng kế hoạch hành động, theo dõi tiến trình và củng cố nhận thức cũng như sự phát triển của bản thân.
Sự gắn kết của nhân viên đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu suất, giữ chân nhân tài và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Khi nhân viên được tạo điều kiện để phát huy sức mạnh nhân cách, họ không chỉ làm việc với tinh thần nhiệt huyết mà còn cảm thấy hài lòng và gắn bó hơn với tổ chức. Các chương trình như MBSP mang đến một cách tiếp cận toàn diện, kết hợp giữa mindfulness và khai thác sức mạnh nhân cách, giúp duy trì động lực, cải thiện sức khỏe tinh thần và tối ưu hóa hiệu suất làm việc.
Trong bối cảnh cạnh tranh nhân sự ngày càng khốc liệt, doanh nghiệp cần đầu tư vào các chiến lược thúc đẩy sự gắn kết lâu dài, không chỉ qua chế độ đãi ngộ mà còn thông qua môi trường làm việc tích cực, cơ hội phát triển và sự hỗ trợ liên tục. Khi nhân viên cảm thấy được trân trọng và phát triển đúng với năng lực của mình, họ sẽ không chỉ cống hiến hết mình mà còn trở thành những nhân tố quan trọng góp phần vào thành công chung của tổ chức.
Baumark, R. (2004). The missing link: The role of employee engagement in business success,(report of a Hewitt Associates/Michael Treacy study). Workspan, 47(11), 48-52.
Buckingham, M., & Clifton, D.O. (2001). Now, discover your strengths. New York: Free Press
Littman-Ovadia, H., Lavy, S., & Boiman-Meshita, M. (2017). When theory and research collide: Examining correlates of signature strengths use at work. Journal of Happiness Studies, 18, 527-548.
Macey, W. H., & Schneider, B. (2006). Employee expe-riences and customer satisfaction: Toward a frame-work for survey design with a focus on serviceclimate. In A. I. Kraut (Ed.), Getting action from orga-nizational surveys (pp. 53–75). San Francisco:Jossey-Bass.
Pang, D., & Ruch, W. (2019). Fusing character strengths and mindfulness interventions: Benefits for job satisfaction and performance. Journal of occupational health psychology, 24(1), 150.
van Woerkom, M., Oerlemans, W., & Bakker, A. B. (2016). Strengths use and work engagement: A weekly diary study. European Journal of Work and Organizational Psychology, 25(3), 384-397.
